Ӯзбекистон

**Ӯзбекистон**
*ӯзбекӣ:* O‘zbekiston Respublikasi
Ўзбекистон Республикаси
	Шиор: «Kuch adolatdadir! (Куч ба адолат!)»
	Суруди миллӣ: «O`zbekiston Respublikasi Davlat Madhiyasi» (слушать (итт.))
Рӯзи истиқлолият	(аз Иттиҳоди Шӯравӣ,; 31 августи соли 1991)
Забони расмӣ	ӯзбекӣ
Пойтахт	Тошканд
Шаҳри калонтарин	Тошканд, Самарқанд, Намангон, Андиҷон, Бухоро, Нукус, Фарғона, Қаршӣ
Идораи давлат	Ҷумҳурӣ
Президент	Шавкат Мирзиёев
Масоҳат; • Ҳамагӣ; • Фоизи об.	56-ум ҷой дар ҷaҳон; 447,400 км²; 4.9 %
Аҳолӣ; • Ҳамагӣ (2017); • Зичӣ	41-ум ҷой дар ҷaҳон; 32,979,000; 73,0 нафар/км²
ММД; • Ҳамагӣ (2017); • Ба сари аҳолӣ	62-ум ҷой дар ҷaҳон; $222,792 миллиард $; $7023 $
Пули миллӣ	сўм
Интернет-Домен	.uz
Коди телефон	+998
Соат	UTC +5

Ҷумҳурии Ӯзбекистон (ӯзбекӣ: O'zbekiston Respublikasi / Ўзбекистон Республикаси) — кишваре дар Осиёи Миёна аст. Дар шарқ бо Қирғизистон, дар шимоли-шарқ, шимол ва шимоли-ғарб бо Қазоқистон, дар ҷануби-ғарб ва ҷануб бо Туркманистон, дар ҷануб бо Афғонистон ва дар ҷануби-шарқ бо Тоҷикистон ҳамсарҳадӣ мекунад. Пойтахт ва калонтарин шаҳри кишвар — Тошканд (аҳолиаш 2 миллион 300 ҳазор мардум). Дигар калонтарин шаҳрҳо: Самарқанд, Намангон, Андиҷон, Бухоро, Нукус, Фарғона, Қаршӣ.

Дар Ӯзбекистон аз 32 миллион зиёдтар мардум зиндагони мекунад (2017). Забони давлатии ва расмии кишвар — ӯзбекӣ. Забони русӣ дар кишвар ҳамчунин истифода мешавад.

Таърих

Мақолаи асосӣ: Таърихи Ӯзбекистон

Дар садаи даҳуми милодӣ, сарзамини кунунии Ӯзбекистон, ҷузъе аз қаламрави Сомониён буд. Пас аз Сомониён, Ӯзбекистон ба тартиб, таҳти ҳукумати Ғазнавиён, Салҷуқиён, Хоразмшоҳиён, муғулҳо, Темуриён ва хонҳои ӯзбек буда аст. Дар садаи 19 милоди ғарб ва шимоли Ӯзбекистон зери итоати хонигарии Хева ва ҷануби Ӯзбакистон зери салтанати аморати Бухоро буд. Хонигарии Хева дар соли 1877 зери султаи Русия даромад.

Сиёсату ҳукумат

Бахшбандии кишварӣ

Мақолаи асосӣ: Вилоятҳои Ӯзбекистон

Ӯзбекистон иборат аз 12 вилоят, 1 ҷумҳурии мухтор ва як шаҳри асоси дорад.

Калонтарин шаҳрҳои Ӯзбекистон (аҳолӣ беш аз 100 000)
Шаҳр	Аҳолӣ 1.07.2001^[1]	Аҳолӣ 1.01.2014^[2]
Тошканд	2 137,2	2 352,9
Самарқанд	361,3	509,0
Намангон	391,3	475,7
Андиҷон	338,4	403,9
Нукус	212,0	295,2
Бухоро	237,4	272,5
Фарғона	183,0	264,9
Қаршӣ	204,7	254,6
Қӯқанд	197,5	233,5
Марғилон	149,6	215,4
Ангрен	128,8	175,4
Ҷиззах	131,5	163,2
Чирчиқ	141,7	149,4
Урганч	138,6	137,3
Термиз	116,5	136,2
Навоӣ	138,1	134,1
Олмалиқ	113,1	121,1
Хӯҷайлӣ	н.д.	104,5
Деҳнав	н.д.	104,4
Бекобод	н.д.	101,2
Шаҳрисабз	н.д.	100,3

Ҷуғрофия

Иқтисодёт

Аҳолӣ

Аҳолии Ӯзбекистон 32 миллион 121 ҳазор мардум аст (дар соли 2017). 51 % мардум дар шаҳрҳо зиндагони мекунанд.

Дар таркибӣ миллии кишвар, 82 % (аз 25 миллион зиёдтар мардуми кишвар) — ӯзбекон, 5 % (аз 1,5 миллион зиёдтар) — тоҷикон, 3 % (аз 900 ҳазор зиёдтар) — қазоқон, 2 % (аз 800 ҳазор зиёдтар) — русҳо. Ҳамчунин, дар кишвар қорақалпоқҳо (аз 500 ҳазор зиёдтар), татарҳо (аз 300 ҳазор зиёдтар), қирғизҳо, корейсҳо, туркманҳо, украинҳо, арманиҳо, озарбойҷонҳо, форсҳо (эрониён), уйғурҳо, белорусҳо, яҳудиён (асосан яҳудиёнӣ бухорӣ), олмонҳо, лӯлиҳо, арабони Осиёи Миёна зиндагони мекунанд.

Идҳои давлатии кишвар

Рӯз	Ном ба зобони ӯзбекӣ	Ном баз забони тоҷикӣ
1 январ	Yangi yil bayrami Янги йил байрами	Соли нави мелодӣ
14 январ	Vatan himoyachilari kuni Ватан ҳимоячилари куни	Рӯзи нигоҳдорандаҳои Ватан
8 март	Xalqaro xotin-qizlar kuni Халқаро хотин-қизлар куни	Рӯзи байналхалқии занон
21 март	Navroʻz Наврўз	Наврӯз
9 май	Xotira va qadrlash kuni Хотира ва қадрлаш куни	Рӯзи хотира ва иззат
1 сентябр	Mustaqillik kuni Мустақиллик куни	Рӯзи Истиқлолият
1 октябр	Oʻqituvchilar va murabbiylar kuni Ўқитучилар ва мураббийлар куни	Рӯзи устозон ва мураббиён
8 декабр	Konstitutsiya kuni Конституция куни	Рӯзи Конститутсия
-	Ramazon Hayit Рамазон Ҳайит	Иди Рамазон
-	Qurbon Hayit Қурбон Ҳайит	Иди Қурбон

Фарҳанг

Ба зудӣ шарҳ навишта мешавад.

Аксҳои кишвар

Манбаъ

Созмони ҳамкории Шанхай
Қазоқистон \| Қирғизистон \| ҶХЧ \| Русия \| Тоҷикистон \| Ӯзбакистон
Кишварҳо-мушоҳидачиён: Ҳиндустон \| Эрон \| Муғулистон \| Покистон

Иттиҳоди иқтисодии Евразия
Қазоқистон \| Қирғизистон \| Беларус \| Русия \| Тоҷикистон \| Ӯзбакистон \|
Кишварҳо-мушоҳидачиён: Арманистон \| Молдова \| Украина

[ООН-1] Demographic Yearbook 2013. Population of capital cities and cities of 100 000 or more inhabitants: latest available year, 1999—2013

[2] Статистический буклет «О населении языком цифр»

[1]

[2]



Шиор: «Kuch adolatdadir! (Куч ба адолат!)»
Суруди миллӣ: «O`zbekiston Respublikasi Davlat Madhiyasi» (слушать (итт.))
Рӯзи истиқлолият	(аз Иттиҳоди Шӯравӣ, 31 августи соли 1991)
Забони расмӣ	ӯзбекӣ
Пойтахт	Тошканд
Шаҳри калонтарин	Тошканд, Самарқанд, Намангон, Андиҷон, Бухоро, Нукус, Фарғона, Қаршӣ
Идораи давлат	Ҷумҳурӣ
Президент	Шавкат Мирзиёев
Масоҳат • Ҳамагӣ • Фоизи об.	56-ум ҷой дар ҷaҳон 447,400 км² 4.9 %
Аҳолӣ • Ҳамагӣ (2017) • Зичӣ	41-ум ҷой дар ҷaҳон 32,979,000 73,0 нафар/км²
ММД • Ҳамагӣ (2017) • Ба сари аҳолӣ	62-ум ҷой дар ҷaҳон $222,792 миллиард $ $7023 $
Пули миллӣ	сўм
Интернет-Домен	.uz
Коди телефон	+998
Соат	UTC +5

ИДМ
Аъзои ИДМ	Озарбойҷон Арманистон Белоруссия Қазоқистон Қирғизистон Молдова Русия Тоҷикистон Ӯзбекистон
Аъзои вобастаи ИДМ	Туркманистон (бидуни тасвиби Оинномаи ИДМ)
Аъзои воқеии ИДМ	Украина (бидуни тасвиби Оинномаи ИДМ)
Нозирон дар баъзе сохторҳои ИДМ	Афғонистон Муғулистон
Аъзои собиқ	Гурҷистон (3 декабри 1993 — 18 августи 2009)
Органҳои ИДМ	Совет глав государств Совет глав правительств Совет министров иностранных дел Совет министров обороны Совет министров внутренних дел Совет объединенных вооруженных сил Совет командующих погранвойсками Совет руководителей органов безопасности и специальных служб Экономический совет Межпарламентская ассамблея Экономический суд Статистический комитет Финансово-банковский совет Антитеррористический центр Комиссия по правам человека Координационно-консультативный комитет Исполнительный комитет Экономический комитет Банк Объединённая система ПВО Объединённые Вооружённые Силы
Варзиш	Ҷоми Иттиҳод Тими миллии футбол Тими миллии хоккей бо шайба Чемпионат по хоккею с шайбой

Ӯзбекистон

Мундариҷа

Таърих

Сиёсату ҳукумат

Бахшбандии кишварӣ

Ҷуғрофия

Иқтисодёт

Аҳолӣ

Идҳои давлатии кишвар

Фарҳанг

Аксҳои кишвар

Манбаъ

Менюи гаштан

Абзорҳои шахсӣ

Фазоҳои ном

кирилликӣ

Назарот

Бештар

Ҷустуҷӯ

Гаштан

Дигар лоиҳаҳо

Print/export

Ҷаъбаи абзор

бо забонҳои дигар